Gaspar da Madre de Deus: a Brazilian Confronted with Aristotelianism and Anti-Aristotelism in the 18th Century
DOI:
https://doi.org/10.31649/sent44.03.006Keywords:
Brazilian philosophy, Colonial philosophy, Benedictine philosophyAbstract
This paper examines how the local reception of philosophies spread throughout the world took place in the work of Brother Gaspar da Madre de Deus, an 18th-century Brazilian philosopher, particularly in his reflections on the concepts of noun, verb, and sentence, as presented in the manuscript Philosophia Platonica. Although the title suggests a certain Platonism, the analysis reveals a theoretical commitment to Aristotelianism and, simultaneously, a dialogue with Iberian anti-Aristotelian authors, such as Soares Lusitano and Arriaga, whose thought Friar Gaspar critically rethinks within the scope of Colonial Scholasticism.
References
Aristotle. (1962). The categories, On Interpretation, Prior Analytics. (H. P. Cooke & H. Tre-dennick, Trans.). London: Heinemann.
Arriaga, R. (1632). Cursus Philosophicus. Parisiis: apud Martinum Durand.
Bezerra, A. (1979). A filosofia na fase colonial. In C. Junqueira (Dir.), Moralistas do século XVIII. Rio de Janeiro: Documentário.
Caramuel y Lobkowitz, J. (1642). Philosophia rationalis et realis. Lovanii: Typis Everardi de Witte.
Cerqueira, L. A. (2002). Filosofia brasileira: ontogênese da consciência de si. Petrópolis: Vozes.
Conimbricenses. (1606). Commentarii Collegii Conimbricensis e Societate Iesu in Universam Dialecticam Aristotelis Stagirita. Conimbricae: ex officinal didaci Gomez Loureyro Universitatis Architipographi.
Duve, T. (2021). The School of Salamanca: a case of global knowledge production. In T. Duve, J. L. Egío & C. Birr (Eds.), The School of Salamanca: a case of global knowledge production (pp. 1-42). Leidein: Brill. https://doi.org/10.1163/9789004449749_002
Gaspar da Madre de Deus. (1748). Philosophia platonica seu cursus philosophicus rationale, naturalem et transnaturalem philosophiam, sive Logicam, Physicam et Metaphysicam completens. São Paulo: Arquivo do mosteiro de São Paulo.
Heider, D. (2014). Universals in second Scholasticism... Amsterdam: Johan Benjamins. https://doi.org/10.1075/bsp.54
Lanza, L., & Toste, M. (2021). The influence of Salamanca in the Iberian Peninsula: the case of the Faculties of Theology of Coimbra and Evora. In T. Duve, J. L. Egío & C. Birr (Eds.), The School of Salamanca: a case of global knowledge production (pp. 120-168). Leiden: Brill. https://doi.org/10.1163/9789004449749_005
Lossada, L. (1743). Institutiones dialecticae ad primam partem brevity philosophici cursus pertinentes. Salmanticae: ex typographia Antonii Villargordo.
Luna, J. G. (1947). Os monges beneditinos no Brasil: esboço histórico. Rio de Janeiro: Lumen Christi.
Marques, L. Á. (2021). Em busca da filosofia colonial brasileira. Veritas, 66(1), 1-12. https://doi.org/10.15448/1984-6746.2021.1.39730
Marques, L. Á. (2023). Logic in Brazilian Colonial Corpora. Revista de Filosofia Aurora, 35(1),
-19. https://doi.org/10.1590/2965-1557.035.e202330143
Mattos, C. (1970). Frei Gaspar da Madre de Deus. Revista brasileira de Filosofia, 20(78),
-225.
Mattos, C. (1972). Trechos de Frei Gaspar da Madre de Deus. Revista brasileira de Filosofia, 22(85), 70-86.
Pich, R. H. (2023). Frei Gaspar da Madre de Deus e a Philosophia Platonica: um estudo introdutório. Classica Boliviana, 12, 425-493. https://doi.org/10.62774/RcbXII569
Rocha, I. P. (2019). A expulsão dos jesuítas: desdobramentos na educação do Brasil Colonial. In L. Á. Marques (Org.), Contra Sócrates (pp. 151-166). Porto Alegre: Fundação Fênix. https://doi.org/10.36592/978-65-81110-08-6-09
Rúbio, A. (1625). Logica Mexicana. Lugduni: sumptibus Ioannis Pilehotte.
Soares Lusitano, F. (1651). Cursus philosophicus in quattuor tomos distributus. Tomus Primus. Conimbricae: Typis Pauli Craesbeeck.
Taunay, A. (1920a). Frei Gaspar da Madre de Deus – biographia do autor. In Gaspar da Madre de Deus, Memórias para a história da capitania de São Vicente (pp. 9-72). São Paulo: Weiszflog.
Taunay, A. (1920b). As obras philosophicas de Frei Gaspar da Madre de Deus. In Gaspar da Madre de Deus, Memórias para a história da capitania de São Vicente (pp. 94-99). São Paulo: Weiszflog.
Downloads
-
PDF
Downloads: 0
Published
How to Cite
Issue
Section
License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
- Authors who publish with this journal agree to the following terms:
- Authors retain copyright and grant the journal right of first publication.
- Authors are able to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal's published version of the work (e.g., post it to an institutional repository or publish it in a book), with an acknowledgment of its initial publication in this journal.
- Authors are permitted and encouraged to post their work online (e.g., in institutional repositories or on their website) prior to and during the submission process, as it can lead to productive exchanges, as well as earlier and greater citation of published work.
.jpg)
.png)


